Integratieve psychotherapie? Nooit van gehoord!

Dat is vaak de reactie van mensen, die mij vragen welke therapie ik geef. Integratieve psychotherapie is een breed begrip. Toch is het idee er achter verrassend eenvoudig. En nog belangrijker: het werkt.

Meer dan honderd jaar geleden introduceerde Sigmund Freud zijn Psychoanalyse, een baanbrekend nieuwe kijk op de menselijke psyche en de behandeling van psychische problemen. Je kunt zeggen dat daarmee feitelijk het startsein werd gegeven voor de ontwikkeling van de psychotherapie tot een volwaardig ambacht.

Inmiddels is er sprake van een wildgroei aan therapeutische modellen en interventies, die hoge verwachtingen wekken. Denk aan Cognitieve gedragstherapie, EMDR, Gestalttherapie, Schematherapie, lichaamsgerichte therapieën, systemische therapieën, en nog vele andere vormen van therapie.

Maar wat in al die therapieën werkt nu precies? En bij welke problemen? Wat zijn nu de werkzame factoren waar al die therapievormen gebruik van maken? De antwoorden op deze vragen vormen de basis van de integratieve psychotherapie. Zo blijkt dat de houding van de therapeut minstens zo belangrijk is als de interventies die hij doet. In de integratieve psychotherapie besteedt de therapeut dan ook veel aandacht aan het ontwikkelen van een empathische, vertrouwensvolle en bemoedigende band met de cliënt. Als de cliënt niet het gevoel heeft gehoord en gezien te worden, zal geen enkele therapeutische behandeling helpen.

Verder gaan veel therapievormen er van uit dat de mens en natuurlijke drang heeft om zich te ontplooien en ontwikkelen. En dat is precies ook de kern van de integratieve psychotherapie: ieder mens beschikt over een natuurlijk vermogen tot ‘heelwording’ en groei. De integratieve therapeut richt zich op het mobiliseren van de in de cliënt aanwezige eigen hulpbronnen, zodat hij deze gebruikt voor het oplossen van zijn problemen en voor positieve verandering. Daarbij kijkt de integratieve therapeut naar alle dimensies van de cliënt en hoe die een rol spelen in het uitdragen en oplossen van zijn probleem. Met andere woorden: de mens is een integraal wezen met emoties, gedachten, gedragingen, lichamelijke gewaarwordingen, sociale contacten en ideeën over de zin van zijn bestaan. Integratieve therapie neemt al deze facetten in ogenschouw en haakt – waar nodig – daar op in.

Ieder mens heeft verschillende kanten in zich, die allemaal met andere ogen naar de wereld kijken en andere gevoelens, gedachten en gedragingen oproepen. Dus naast je bewuste ‘ik’ heb je nog andere delen in je, die vaak op onbewust niveau doorwerken. Een psychisch probleem is vaak terug te voeren tot spanning tussen je bewuste ik en een of meerdere onbewuste kanten/delen in je. Omgekeerd heb je ook onbewuste kanten in je, die wel helpend kunnen zijn, mits je ze kunt mobiliseren. De problemen en de oplossingen liggen dus vaak besloten in het onbewuste van de cliënt. Integratieve psychotherapie richt zich op bewustwording van onbewuste kanten en hulpbronnen, zodat de cliënt deze herkent, erkent en aanpakt dan wel gebruikt. Daartoe maakt de integratief therapeut gebruik van hypnotische trance, zodat de cliënt in een ontspannen en naar binnen gerichte staat van aandacht contact kan maken met datgene wat er in het onbewuste gaande is, zodat hij het samen met de therapeut kan aanpakken.

In de integratieve therapie gaan we er dus vanuit dat ieder mens het verlangen heeft om zich te ontplooien en te ontwikkelen en van betekenis te zijn voor zichzelf en zijn naasten.
Dat geldt niet alleen voor mijn cliënten, maar ook voor mijzelf als mens en als therapeut. Mijn cliënten geven mij levenslessen en tegelijkertijd ben ik er dankbaar voor dat ik ze een stukje op weg kan helpen in hun proces naar positieve verandering en groei.